Archivio Storico, persone

Titolo NapoliVII.122Indizione VI14 settembre 1382 Integrazione del titolo Indizione VIData Indizione VI14 settembre 1382 Indizione VI Luogo NapoliPersone Carlo III d'Angiò Durazzo [re di Sicilia] Giovanna I d'Angiò [regina di Sicilia] Cavasola, Giovanni [sindaco di Corfù] Altavilla (d'), Riccardo [sindaco di Corfù] Capite, Petrillo [sindaco di Corfù] Zochio, Giorgio [sindaco di Corfù] Pechi, Giovanni [sindaco di Corfù] Parascunti, Giorgio [sindaco di Corfù] Duca, Michele [principe, despota, signore di Corfù] Cavasila, Teodoro [sindaco di Corfù] Altavilla (d'), Guglielmo [sindaco di Corfù] Tommasina, Giorgio [sindaco di Corfù] Malia, Nicola [sindaco di Corfù] Carlo II d'Angiò [re di Sicilia] Bonacosa (de), Santoro [giudice] Mastro Angelo (di), Gabriele [notaio] Scaliti, Costa [giudice e sindaco di Corfù] Comathiano, CostaComathiano, Giovanni [sindaco di Corfù] File, Nicola [sindaco di Corfù] Coroneo, Giovanni [sindaco di Corfù] Corvo, Giorgio [sindaco di Corfù] Nomichopolo, Michele [sindaco di Corfù] Zurlo, Ligorio [milite, logoteta e protonotaro] Merolinis (de), GentileEnti GerusalemmeSiciliaPugliaCapuaProvenza e ForcalquierPiemonteDescrizione Karolus tertius etc. Universis presentes licteras inspecturis, tam presentibus, quam futuris. Princeps providens qui de gestis suis laudem et gloriam postulat et immortalitatem fame cupit ad posteros derivare in hac precipue se comptat ut eius subditis benemerentibus gratias et beneficia conferat et collata ab eius predecessoribus ad imitationem virtutum corroboret debito fulcimento, illa presertim que firmis radicibus nissa duraverunt per curricula temporum et deberunt causam constantis devotionis subditorum ad principem et fidei debite fundamentum. Sane Iohannes Cavasula, Riccardus de Altavilla, Petrillus Capite, Georgius Zochio, Iohannes Pechi et Georgius Paraschunti de civitate Corphoy fideles nostri, syndici universitatis hominum dicte civitatis nostre et insule Corphiensis, de quorum syndicatu nobis constitit atque constat per publicum instrumentum in nostra curia productum et presentatum, presentes nuper coram maiestate nostra et in dicta nostra curia syndicatorio nomine et pro parte dicte universitatis hominum eiusdem civitatis Corphiensis eidem maiestati nostre exponere curaverunt quod olim inclitus princeps Michael Dux despotus, dominus terre et insule Corphiensis habens specialis devocionis affectum ad dictam civitatem Corphoy et ad homines civitatis predicte concessit eisdem hominibus dicte civitatis Corphoy subscriptas immunitates, libertates, exemptiones atque franchicias et proinde super illis emanavit privilegium in licteratura Greca, quod quidem privilegium prout homines dicte civitatis ad ipsorum oportunitatem et comodum conspexerunt transcribi et transumptari fuerunt per sufficientes interpretes de Greco in Latinum ipsumque privilegium translatum uti pretangitur autenticatum, seu in publica forma reddigi dicta universitas et homines fuerunt de subscriptis immunitatibus, libertatibus, privilegiis, exemptionibus, prerogativis et gratiis concessis dicte universitati et hominibus per dictum principem Michaelem, qua quidem privilegium Iohanna tunc regina Ierusalem et Sicilie ipsius civitatis et hominum civitatis Corphiensis grato condescens affectu per suas patentes licteras confirmavit, quas quidem licteras dicte olim regine cum inserta forma in illis dicti privilegii de immunitatibus et exemptionibus supradictis predicti syndici produxerunt et presentaverunt nostro culmini et curie nostre ad huius rei testimonium et cautelam, quod diligenter inspectum et cognitum erat et est tenoris et continentie subsequentis: «Iohanna Dei gratia regina Ierusalem et Sicilie, ducatus Apulie et principatus Capue, Provincie et Forcalquerii ac Pedimontis comitissa. Universis presentes licteras inspecturis, tam presentibus, quam futuris. Regie pietatis officium digne postulat ut, non solum conferantur premia et gratie benemeritis, sed quia callata sunt, ne diversa temporum detrimenta substineant, debitis presidiis et robore fulciantur ut ex hac regnantis in solio apud subditos clara benignitas pateat et ipsi a percepto documento liberalitatis regie ad devotionem et fidem partius animentur. Sane pro parte universitatis hominum civitatis Corphoy nostrorum fidelium per Theodorum Cavasilam, Guillelmum de Altavilla, Georgium Thomasinam et Nicolaum Maliam de dicta civitate Corphoy, eorum syndicos presertim in nostra curia fuit maiestati nostre nuper expositum quod olim inclitus princeps Michael Dux, despotus, dominus terre et insule Corphiensis habeat specialis devocionis affectum ad dictam civitatem Corphoy et ad homines civitatis predicte concessit eisdem hominibus dicte civitatis subscriptas immunitates, libertates atque franchicias et proinde super illis, ut ponitur, emanavit privilegium in licteratura Greca, quod quidem privilegium prout homines dicte civitatis ad ipsorum opotunitatem et comodum conspexerunt transcribi et transumptum fecerunt per sufficientes interpetres de Greco in Latinum ipsumque privilegium translatum uti pretangitur de Greco in Latinum autenticari, seu in publicam formam reddigi fecerunt ipsumque autenticum, seu transumptum dicti syndici nomine et pro parte dicte universitatis presertim in nostra curia produxerent, cuius quidem transumpti, seu autentici dicti privilegii translatati in licteratura Greca, ut pretangitur, sigillis iudicis et notarii ab his dumtaxat exceptis tenore per omnia talis est: 'Anno dominice incarnationis millesimo ducentesimo nonagesimo quarto, regnante domino nostro Karolo secundo, Dei gratia illustrissimo Ierusalem et Sicilie rege, ducatus Apulie et principatus Capue, Provincie et Forcalquerii comite, regnorum vero eius anno decimo, die iovis, vicesimonono mensis aprilis septime indictionis, apud Brundusium. Nos Santorus de Bonacosa, regius Brundusii iudex, Gabriel de Magistro Angelo puplicus eiusdem civitatis notarius et testes subscripti, litterati, de eadem terra ad hoc specialiter vocati atque rogati, presenti scripto puplico fatemur quod venientes coram nobis iudex Costa Scaliti, Costa Comatiano, Iohannes Comathiano, Nicolaus Fili, Iohannes Coroneus, Georgius Corvo et Michael Nomichopolos de Corpho, syndici et procuratores civitatis Corphoy, exposuerunt nobis quod, cum ipsi, pro quibusdam negotiis ipsius civitatis, missi sint syndici et procuratores per homines Corphoy predicto domino nostro regi pro quibusdam necessitatibus exponendis et pro impetranda gratia a regia maiestate et quoddam privilegium, quod habent in licteris Grecis scriptum, intendant sibi et eidem universitati insule confirmari facere per regiam maiestatem et dicti syndici dubitarent ne forte in curia dicti domini nostri regis non essent aliqui scientes legere privilegium ipsum et propterea ipsi non possent commissa eis negocia expedire, requisiverunt nos, nostrum super hoc officium implorantes ut privilegium ipsum per homines scientes Grecas litteras explanare et transcribi in Latinis litteris faceremus et deinde de continentia ipsius privilegii faceremus in Latinis litteris publicum instrumentum, nos autem, peticiones eorum admittentes, vocari fecimus coram nobis tres clericos Grecos et ipsos iurare fecimus ad sancta Dei Evangelia, corporali prestito iuramento, ut ipsi tenorem ipsius privilegii in Grecis licteris scriptum, nobis latinare et explanare deberent et Latina lingua narrare, ut nos, habita intentione ipsius privilegii, de verbo ad verbum ipsius privilegii et de privilegio ipso in Latinis verbis faceremus publicum instrumentum, qui iurati ad sancta Dei Evangelia, ut est dictum, nichil addito, vel mutato, de verbo ad verbum declaraverunt in verbis Latinis tenorem ipsius privilegii prout inferius per ordinem denotatur: ' Quia aurearum veterum bullarum nove sunt fortiores, idem sic heedem veterem vim earum dimittunt atque potentiam, dicam earum eciam et pulcritudinem et suppleant consimilibus novis fortioribus adamantibus potentioribus circa earum vim licteris et adornamentis in potentia et virtute, et quia res istud petunt, ideoque occurrentes coram nobis cives in castro Corphoy habitantes, voluntario pede, presentaverunt nobis vetera privilegia, que habebant, bullata aureis bullis et ad renovationem ipsarum antiquarum, novam fortiorem et veriorem petierunt et inde benigne a nobis ipsorum supplicatio est recepta, eo quod fideles nostri semper fuerunt ac eciam deinceps in nostra fide remanent. Pro eo quod ipsorum iustam et non denegatam petitionem nobis porrexerunt, quam eisdem confirmamus presenti nostra aurea bulla sigillique nostri precepto primo vero, presentatis coram nobis ipsis eorum bullis aureis et iuribus ipsius imperatoris domini Ysachii, ipsius eciam bone memorie et ter beatissimi domini patris nostri domini Comnini Michaelis Ducis et ipsius peramabilis nostri patrui despoti Manuelis Ducis precipimus habere ipsam eandem confirmacionem, constantiam et robur que in tenore eorumdem per omnia continentur et etiam sint de cetero, de presenti nostra aurea bulla ac mandato, supradicti castrenses Corphiati perliberi ab omnibus fisci redditibus et gravaminibus in secula seculorum et quod eciam immobiles inspectentur ac immolesti ab omnibus curie angariis et perangariis, panis damnis ac omnibus aliis vexationibus ac requisicione, ex nunc etiam quot exercentur ac quot amodo, anno quolibet, renovantur, nec etiam in navigandum per mare, nec ad opus nostrum, pro navigationibus ipsis, ab eisdem nulla pecunie quantitas impetatur, nec ullo modo adhuc conentur, habeant etiam omnes eorum possessiones cum hominibus in eis incolis, villanis dictis agraphis, id est non scriptis, et easdem possessiones ac ipsos villanos exemptos semper et absque curie avariis et immolestiis et cum ipsa eadem libertate et etiam non solum istos, immo ac distractos ex ipsis Blacos a tempore inquisitionis cuiusdam dicti Micharii et ipsos eciam arreptos eorumdem villanos per feudatarios et alias quascumque personas, gratiose donamus eisdem ipsam eamdem exemptionem et pertinentem ab eisdem villanis fisco, trikefalorum librarum duodecim excipendam et excomputandam faciendo ex eisdem pro tempore officialibus insule de Corphoy, adhuc etiam indempnes et immolesti ab omnibus pro tempore fiscalia exercentibus, ac a similibus continue quibuscumque personis fiscalibus vel proprias colligentibus subvenciones, nec non et laborantes mechanicas artes et ab ipsis artibus vitam eorum habentes, similiter et Corphiati cives, infra castrum, vel extra castrum, mercimonientur in omnibus suppositis nobis terris et sint acchomerkiati, id est dicti liberi a fundico et dohana ac eciam in omni loco submisso de omnibus eorum mercimoniis eamdem exemptionem et libertatem recipient hii omnes qui sunt archiepiscopatus Corphoy, in eisdem omnibus quibuscumque sint eciam ex licitatione simili quieti, additi sunt hii qui dicuntur exocastrini, id est extra castrenses Corphiati, nec eosdem nemo aliquis fisci collateralis ipsorum dicti fisci latrantes, vel eciam verius fisci licitatores numquam debeant molestare, solum eciam quod exhibeant, quolibet anno, in thesauro nostro trikefalorum libras decem tantum et non plus per officialem pro tempore, vel [per] capitaneum extorquantur, sicut relique ipse libre remisse sunt eisdem in libertate, ymmo et decimam porcorum et omnem aliam quacumque continuam molestiam detrudimus ab ipsis eisdem magis eciam et delemus; similes eciam officiales pro tempore in insula Corphoy obedientes presens nostrum preceptum sigillatum bulla aurea, vel ipsius precepti voluntatem et tenorem nullo modo exercere presumant et si temptaverint, invenient nostram indignationem immiserabilem, sicut in sincera et pura exemptione et libertate inhobedientia aliqua preferenda, id est convictio et conceptio fortitudinis intransibilis erga turbationem ipsorum Corphiatorum indubitanter exercende. Volentes presentem nostram bullam auream et ipsum preceptum dono donari, postquam et supplicatione iustam porrexerunt coram nobis hii castrenses Corphiati, volumus non auferri ab eisdem cuiuslibet ipsorum per officiales curie, vel alias quascumque res pro aliquo debito absque iustitia et sententia iusta et recepta a nobis ipsa et completa ipsorum petitio facta est, precipimus eciam officialibus cum defensione pro ipso tempore in insula de Corpho, quod absque iustitia iusta, nemo paciatur ablacionem bonorum suorum, ymmo etiam nec desolacio fiat contra aliquem absque iustitia et sine iusta occasione; in iustitia vero ipsi pro tempore officiales obediant et ipsam iustam et humilem faciant, et non transeant statutam tricesimam pro tempore trium yperperorum pro una libra et sic maneant eadem pro omnibus quibuscumque damnis inde perceptis et istas tales destructiones isto nostro precepto delemus, vel in posterum molestaciones particulares, vel eciam ad opus nostrum memorales a presenti nostra aurea bulla et sigillo nostro non exerceant et volumus quod, si aliquod mandatum contrarium appareret, quod non tenentur dicti Corphiati dicto mandato obedire ac si non fuisse factum corroboratos et ratos omnes Corphiatos de cetero et in futurorum annorum perpetuum volumus preservare, iuvandos, presenti aurea bulla et nostri precepti sigillo, sic exerceant predicta Corphiati in secula seculorum. Vice ipsorum et confirmacione factum est mense decembris decime indictionis, annorum ab initio mundi sex milibus septingentis quatraginta quinque'. In subtus dictum privilegium scriptum erat in magnis litteris grossis in claustro nigro: 'Dux Michael'; et ex alio latere scriptum erat inferius in claustro rubeo: 'Michael dispota'; et in bulla ipsa aurea ex uni latere est angelus et in circulo sunt littere que dicunt: 'parivole', id est apparicio angeli et ex alio latere est maiestas ipsius Michaelis cum licteris dicentibus: 'Michael Comnino Dux', et intra circulum scripte sunt lictere que dicunt: 'in tempore Michaelis Comnino Ducis'. De quibus omnibus ad cautelam et peticionem dictorum syndicorum presens instrumentum a predicto privilegio in licteris Grecis scripto explanatum et Latinis licteris, ut predicitur, Latinatum scriptum et factum est per manus nostri predicti Gabrielis publici Brundusii notarii, signo nostro solito, sigillo et subscriptione qui supra iudicis et nostrorum infrascriptorum testium subscriptionibus roboratum: † Santorus Brundusii iudex. † Iohannes Pipinus de Brundusio.† Iacobus Pinectus testis sum. † Ego Bartholomeus de Siripascali. † Nicolaus de Ogento testatur. † Iohannes de Fogia testis sum. † Ego Nicolaus Iusser testis sum. Et preter suprascriptos testes in dicto transumpto in litteratura Latina subscripti erant eciam subscripti alii tres testes in litteratura Greca interpretatores prout ex verbis testificationis eorum colligitur dicti privilegii, qui quidem testes traslatati per sufficientes interpretes in curia nostra de Greco sonant in Latino in his verbis: Basilius, humilis et indignus sacerdos Sancti Demetrii presentem paginam Romeycam in Latinum interpretatus sum et testificans subscripsi. † Robertus humilis et indignus sacerdos Sancte Agathe, qui presentem paginam Romeorum in Latinum interpretatus sum et testis subscripsi. † Iohannes humilis et indignus sacerdos Sancti Mauri presentem paginam Romeorum in Latinum interpretatus sum et testificans subscripsi'. Sicque dicti syndici nomine quo supra maiestati nostre humiliter supplicarunt ut confirmare dictum privilegium, ne in posterum mutilationis incomoda sentiat per nostras litteras gratiosius dignaremur. Nos igitur, considerantes quod beneficia principum debent firma stabilitate subsistere et ab omni infractionis incomodo penitus aliena ac volentes ipsis fidelibus nostris, ut magis in fide clareant et de benignitate nostra apud eas recipiant argumenta participio humanitatis nostre reginalis in confirmatione prescripti privilegii non deesse huiusmodi supplicationibus benignius inclinate, dictum privilegium, cum omnibus que in se continet et declarat harum serie de certa nostra scientia et speciali gratia dictis hominibus duximus confirmandum ipsumque de nova pariter concedendum, ita quod sublato omni prepedio et cuiuscumque dubitationis obstaculo perfecto robore vigeat et nullum in futurum incomodum pertimescat, sic enim scripta principum concessa fidelibus debent esse vallata presidiis adiectionibus et clausulis roborata, ut per curricula temporum, quibus rerum conditio corruit, firma remaneant, nec per terminos transgressionis, astutiam diminutionis incomoda pertimescant. In cuius rei testimonium presentes litteras exinde fieri et pendenti maiestatis nostre sigillo in cera rubea iussimus communiri, aliis consimilibus sub aurea bulla eiusdem maiestatis nostre impressa typario dicte universitati et hominibus civitatis Corphoy tradiditis ad cautelam. Datum Neapoli per virum magnificum Ligorium Zurulum de Neapoli, militem, logothetam et prothonotarium regni Sicilie collateralem consiliarium et fidelem nostrum dilectum, anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo quarto, die secundo maii duodecime indictionis, regnorum nostrorum anno tricesimo secundo». Instantibus itaque predictis syndicis apud excellentiam nostram et postulantibus suppliciter dictum privilegium dicti principis Michaelis et litteras olim regine inde secutas predictis universitati et hominibus civitatis Corphiensis per maiestatem nostram benignius confirmari. Nos, considerantes quod sicut acta et gesta informiter dampnare debemus, ita bona provisa ac celeberrima et matura, non solum laudare, sed etiam totis affectibus imitari, cum sit stabile firmamentum in solio presidentis votis subditorum grato assensu occurrere in his presertim in quibus vetera gesta regnum et principum per se valida et cum maturitate procedentia fortius roborantur, cum etiam presupponamus et indubie teneamus quod quanto ostendimus nos honestis desideriis subditorum benivolas atque promptas tanto crescere illis debet benivolentia ad exaltationem nostri nominis et honoris pariter atque fides huiusmodi supplicationibus letis affectibus annuenter prescriptum privilegium dicti principis Michaelis et litteras predicte olim regine de confirmatione illius inde subditas, cum omnibus que in se continent et declarant, particulariter et distincte dicte universitati et hominibus civitatis Corphiensis harum seriem de certa nostra scientia ratificamus, acceptamus ac etiam confirmamus ipsumque privilegium firmum esse volumus universitati et hominibus antedictis, ita quod predictum privilegium et prescripte reginales littere in omni parte sui et in omni illarum substantia et affectu, sublatis limitationibus, obstaculis et anfractibus ac falsis interpetrationibus et scriptis procul pulsis quos et quas interdum solet humana astutia invenire predicta omnia et singula ex nunc in antea omni tempore pleno robore vigeant et plena quolibet stabilitate subsistant, cum enim princeps sive conferat, sive confirmet gratias et rescripta benemerentibus in sui libertate exuberat et habundat, non debet prava disquisitio contra mentem ipsius principis ubertatem ipsam et benivolentiam dampnabiliter enharrare. In cuius rei testimonium prescriptas litteras exinde fieri et pendenti maiestatis nostro sigillo in cera rubea iussimus communiri. Datum Neapoli per virum nobilem Gentilem de Merolinis de Sulmona etc., anno domini millesimo trecentesimo octuagesimo secundo, die quartodecimo septembris sexte indictionis. regnorum nostrorum anno secundo. Bibliografia Archivio di Stato di Napoli, Archivio della ricostruzione della cancelleria angioina, S. Sicola, Repertorium septimum regni Caroli III, f. 64 (not.); ivi, M. Chiarito, Repertorium et index regesti Caroli III signati 1382 et 1383, f. 20 (not.); ivi, trasc. di C. Minieri Riccio; ivi, not. di J. Mazzoleni da C. De Lellis, Notamenta, vol. II, f. 72; Biblioteca nazionale di Napoli, ms. XIV G 19, II, f. 100 a t. (not.); Società napoletana di storia patria, Carte Ricciardi, b. 1, n° 5 (not.); A. Chiarito, Comento istorico-critico-diplomatico sulla costituzione de instrumentis conficiendis per curiales dell'imperador Federigo II, Napoli 1772, p. 72 (not.); N. Barone, Notizie storiche tratte dai registri di cancelleria di Carlo III di Durazzo, in «Archivio storico per le province napoletane», XII (1887), p. 26 (not.); Actes relatifs à la principauté de Morée. 1280-1300, éd. par C. Perrat, J. Longnon, Paris 1967, 79 p. 78 (trasc. dell'inserto del 1294 aprile 29, Brindisi, tratto dalla trasc. di C. Minieri Riccio). Segnatura precedente Reg. 359, ff. 49-51